Ο ιδανικός χώρος μελέτης για τα υπερκινητικά παιδιά

Τα παιδιά με διάσπαση προσοχής και υπερκινητικότητα αποσπούνται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα. Για αυτό,είναι πολύ σημαντικό, ο χώρος που μελετούν να είναι οργανωμένος.

Μερικές συμβουλές για το παιδικό δωμάτιο και ιδιαίτερα για το γραφείο του μικρού μαθητή:

Καθαρό δωμάτιο με καλό φωτισμό.

Απαλλαγμένο από περιττά αντικείμενα, από τοίχους γεμάτους αφίσες.

Όσο το δυνατόν ήσυχο δωμάτιο, με δυνατότητα αποκλεισμού εξωτερικών θορύβων.

Τα υπερκινητικά παιδιά συχνά σηκώνονται ή χτυπούν τα πόδια κάτω από την καρέκλα. Βάλτε ένα μικρό σκαμπό - υποπόδιο - για να ακουμπά το παιδί τα πόδια του. Ο χώρος που ακουμπούν τα πόδια, πρέπει να είναι άδειος.

Πάνω στο γραφείο θα βρίσκονται μόνο τα απαραίτητα. Με αυτό εννοώ μια μολυβοθήκη και τα βιβλία.

Μην έχετε τηλεόραση και άλλα ηλεκτρονικά παιχνίδια μέσα στο δωμάτιο, για να μην δείτε ξαφνικά το παιδί σας να παίζει ή να βλέπει τηλεόραση τα ξημερώματα!!!

Τα χρώματα στο δωμάτιο να προκαλούν ηρεμία. Επιλέξτε απαλά χρώματα που ξεκουράζουν το βλέμμα.

Αποφύγετε την καρέκλα με τις ρόδες αν το παιδί σας είναι υπερκινητικό. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να στριφογυρίζει όλη την ώρα!

Κάτω από την καρέκλα βάλτε κάτι ώστε να μην γλιστράει. Τα υπερκινητικά παιδιά τρώνε τούμπες επειδή κουνούν την καρέκλα προς τα πίσω!

Αν υπάρχει βιβλιοθήκη στο δωμάτιο, ας μην έχει το ρόλο της αποθήκευσης! Καλό είναι να υπάρχουν λίγα βιβλία που υπάρχει πιθανότητα να διαβάσει το παιδί.

Βοηθήστε το παιδί να οργανώσει το χώρο πάνω στο γραφείο αλλά και στα συρτάρια, έτσι ώστε να είναι πιο λειτουργικός.


Σοφία Τσιντσικλόγλου
Ειδική Παιδαγωγός
sofiatsin@gmail.com
pa

Τα κοινά χαρακτηριστικά των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες

της Σοφίας Τσιντικόγλου, ειδική παιδαγωγός

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν διάφορες δυσκολίες ως προς την μάθηση, χωρίς ωστόσο να είναι εντελώς ίδιες σε όλα τα παιδιά. Επιγραμματικά θα αναφέρω τα Δυσκολεύονται στις αλληλουχίες π.χ. να μάθουν τις μέρες, τους μήνες, τις εποχές, να βρίσκουν
μια λέξη στο λεξικό, να δένουν τα κορδόνια τους
Δυσκολεύονται στην ταξινόμηση, στην αποθήκευση και γενικά στην οργάνωση των πληροφοριών. π.χ. πολύ πιθανό να ξεχάσουν μια μεγάλη εντολή ή να παραλείψουν κάποιο μέρος της.
Εμφανίζουν ανώριμη και ανοργάνωτη συμπεριφορά π.χ. ένα δωμάτιο σε χάος, ανακατεμένα συρτάρια, σχολική τσάντα με τα μισά βιβλία απόντα ή με λάθος βιβλία.
Έχουν περιορισμένη συγκέντρωση προσοχής και κουράζονται πιο εύκολα
Δυσκολεύονται στην γραπτή αποτύπωση των σκέψεων τους, παρόλο που συνήθως έχουν καλό προφορικό λόγο και ατέλειωτη φαντασία.
Τα γραπτά τους είναι γεμάτα ορθογραφικά, συντακτικά και σημασιολογικά λάθη.
Δυσκολεύονται στην αριθμητική, κυρίως στην προπαίδεια και στη λύση προβλημάτων.
Παρουσιάζουν ιδιαίτερες ικανότητες σε διάφορους τομείς, όπως οι κατασκευές, το δημιουργικό παιχνίδι, η μουσική και τα μαθηματικά.
Δυσκολεύονται πολύ στην αντιγραφή από τον πίνακα. Μπορεί να φαίνεται απλό αλλά για έναν μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες αυτό μπορεί να είναι τραγικό! Για αυτό συμβουλεύω τους δασκάλους να μειώνουν την ύλη αντιγραφής από τον πίνακα.
Όταν τους γίνεται μια ερώτηση απαντούν σχεδόν αυτόματα χωρίς να έχουν σκεφτεί πριν απαντήσουν.
Δεν αγαπούν ιδιαίτερα το σχολείο και τα μαθήματα, συχνά δείχνουν σημάδια απογοήτευσης, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω της κακής επίδοσης στο σχολείο.
Κάνουν πολλή ώρα να κάνουν τις ασκήσεις για το σπίτι, είτε γιατί δυσκολεύονται να κατανοήσουν το περιεχόμενο των ασκήσεων τους είτε επειδή χαζεύουν!
Δεν κατανοούν το περιεχόμενο αυτού που διαβάζουν, με αποτέλεσμα να μην έχουν ιδέα του τι διάβασαν!! Αυτό σημαίνει ότι στα μαθήματα αποστήθισης, όπως η ιστορία ή η γεωγραφία, χρειάζονται βοήθεια. Πρέπει να τους φτιάχνετε σχεδιάγραμμα και να χρησιμοποιείτε λέξεις κλειδιά.
Ίσως να ξεχνούν γρήγορα κάτι που έχουν μάθει, χρειάζονται συχνές επαναλήψεις.
Ξεχνούν να σημειώσουν τις εργασίες για το σπίτι ή δεν προλαβαίνουν να τις σημειώσουν ειδικά αν είναι αντιγραφή από τον πίνακα.
Χάνουν ή ξεχνούν τα πράγματά τους. Συχνά κάποια βιβλία μένουν στο σχολείο, το ίδιο παθαίνει και η ζακέτα!
Όταν διαβάζουν
Αργούν να μάθουν τα γράμματα και το μηχανισμό της ανάγνωσης, δηλαδή τη σύνθεση των συλλαβών.
Μπερδεύουν γράμματα των οποίων οι ήχοι είναι φωνολογικά συγγενικοί, όπως γ-χ, φ-β, θ-δ ή που το σχήμα τους είναι παρόμοιο, δηλαδή π-τ, γ-χ, ξ-ζ.
Μαντεύουν λέξεις, παρασυρόμενα από κάποια γνωστή τους συλλαβή
Παραλείπουν γράμματα
Αντιμεταθέτουν και προσθέτουν συλλαβές ή γράμματα π.χ. μοβύλι, βιλβίο
Δυσκολεύονται να κρατούν τη σειρά που διαβάζουν, συχνά χάνονται ειδικά σε ένα μεγάλο κείμενο. Καλό είναι να δείχνουν με ένα μολύβι τη σειρά που διαβάζουν.
Δεν έχουν ρυθμό και στίξη στην ανάγνωση, διαβάζουν μονότονα, χωρίς χροιά.
Μαντεύουν λέξεις, παρασυρόμενα από κάποια γνωστή τους συλλαβή, και έτσι βλέπουν και διαβάζουν αλλιώτικες λέξεις!΄
Όταν γράφουν
Παραλείπουν γράμματα, συλλαβές ή λέξεις. Συχνό φαινόμενο ειδικά στις πολυσύλλαβες λέξεις.
Παραλείπουν τα σημεία στίξης ή τονίζουν λάθος συλλαβή
Δεν χρησιμοποιούν σωστά το κεφαλαίο
Αντικαθιστούν γράμματα που είναι φωνολογικά συγγενικά
Δεν κρατάνε αποστάσεις μεταξύ των λέξεων, συχνά τα γραπτά τους είναι λίγο έως πολύ δυσανάγνωστα επειδή κολλάνε τις λέξεις.
Οι προτάσεις τους δεν έχουν καλή δομή.
Το λεξιλόγιο είναι περιορισμένο.
Στις εκθέσεις γράφουν συνήθως λίγα πράγματα, κάποιες φορές μπερδεμένα.
Συχνά τα γράμματά τους είναι δυσανάγνωστα
Τα γραπτά τους συνήθως είναι γεμάτα ορθογραφικά λάθη, Παρόλο που γνωρίζουν τους κανόνες, τη στιγμή που γράφουν δεν τους θυμούνται.
Χρειάζονται συνέχεια επαναλήψεις των κανόνων γιατί δεν γενικεύουν εύκολα κανόνες.
Όσο για το αν υπάρχει εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης όλων αυτών των μαθησιακών δυσκολιών, το μόνο σίγουρο είναι ότι υπάρχουν διάφορες τεχνικές, προτάσεις και πρακτικές που ένας ειδικός παιδαγωγός μπορεί να μεταδώσει στο παιδί.

της Σοφίας Τσιντικόγλου

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)

Από την Αλεξάνδρα  Καππάτου Ψυχολόγο – Παιδοψυχολόγο

Οι εκδηλώσεις αυτής της διαταραχής εμφανίζονται στο σπίτι στο σχολείο και σε άλλες κοινωνικές καταστάσεις . 
Τα συμπτώματα της ελλειμματικής προσοχής

Σύμφωνα με τον οδηγό των διαγνωστικών κριτηρίων DSM-IV της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, για να διαγνωσθεί ελλειμματική προσοχή πρέπει να παρατηρούνται  τουλάχιστον 6 συμπτώματα από τα παρακάτω,  που να επιμένουν τουλάχιστον για 6 μήνες, σε βαθμό που δεν είναι αποδεκτός  και δεν ανταποκρίνεται στο επίπεδο της ανάπτυξής του παιδιού.

- Δεν καταφέρνει να εστιάσει την προσοχή του στις λεπτομέρειες ή κάνει λάθη σε όσα υπαγορεύονται στις σχολικές εργασίες ή σε  άλλες δραστηριότητες.
- Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στην εργασία που κάνει ή στο παιχνίδι.
- Δείχνει ότι δεν ακούει όταν του απευθύνουν το λόγο.
- Δεν συμμορφώνεται στις συμβουλές και δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει τις σχολικές εργασίες του, τις υποχρεώσεις στο σπίτι (αυτό δεν οφείλεται σε αντιθετική συμπεριφορά, αλλά στην αδυναμία του να καταλάβει τις οδηγίες).
- Έχει δυσκολία στην οργάνωση των εργασιών  και των δραστηριοτήτων του.
- Αποφεύγει τις εργασίες που απαιτούν συνεχή νοητική προσπάθεια, όπως οι σχολικές εργασίες.
- Χάνει συχνά τα απαραίτητα αντικείμενα, τις εργασίες του.
- Αποσπάται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα.
- Ξεχνά συχνά και σε καθημερινή βάση.

Τα συμπτώματα της υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας

Παράλληλα με την ελλειμματική προσοχή υπάρχει και η υπερκινητικότητα που σχετίζεται με αυξημένη κινητική δραστηριότητα και παρορμητικότητα σε σχέση με την ηλικία  του παιδιού και το στάδιο ανάπτυξής του.. Η διαταραχή  γίνεται αντιληπτή  κυρίως όταν το παιδί καλείται  να λειτουργήσει σε κάποια ομάδα, όπως στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο ή στο σχολείο. Για να διαγνωσθεί αυτό το πρόβλημα, το παιδί πρέπει να παρουσιάζει 6 από τα παρακάτω συμπτώματα, τουλάχιστον  για διάστημα 6 μηνών, σε βαθμό τέτοιο που δεν φαίνεται λογικό να συμβαδίζει με το επίπεδο της ανάπτυξής του.

- Κουνάει τα χέρια ή τα πόδια  ή κουνιέται διαρκώς στην καρέκλα του.
- Έχει δυσκολία το να παραμείνει καθιστό όταν του το ζητάμε.
- Αφαιρείται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα.
- Σηκώνεται συχνά στην τάξη ή σε άλλες περιστάσεις που υποτίθεται ότι πρέπει να είναι καθιστό.
- Συχνά τρέχει ή σκαρφαλώνει σε συνθήκες μη αρμόζουσες.
- Συχνά έχει δυσκολία να παραμείνει ήρεμο σε παιχνίδια ή σε δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου.
- Είναι συχνά στην «πρίζα» ή αντιδρά σαν αν κάθεται στα καρφιά.
- Συχνά μιλάει πολύ.
- Αφήνει να του ξεφεύγει η απάντηση σε μια ερώτηση που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
- Δυσκολεύεται συχνά να περιμένει τη σειρά του.
- Διακόπτει συχνά ή επιβάλλει την παρουσία του (π.χ. διακόπτει τις συζητήσεις ή το παιχνίδι).

Τύποι διαταραχής

Οι τύποι διαταραχής κατηγοριοποιούνται (και ονομάζονται ή χαρακτηρίζονται) ανάλογα με τον υπερτερεί το πρόβλημα της ελλειμματικής προσοχής ή το πρόβλημα της υπερκινητικότητας και της παρορμητικότητας.

Αντιμετώπιση

Όσο  πιο νωρίς διαγνωστεί  η διαταραχή τόσο πιο άμεση θα είναι η αντιμετώπιση και καλύτερη η μελλοντική πορεία του παιδιού.

Τα περισσότερα παιδιά που γίνεται έγκαιρη διάγνωση παρουσιάζουν βελτίωση και καλή προσαρμογή.

Παρ’ ότι η χρήση φαρμάκων αποφεύγεται, ωστόσο σε περιπτώσεις υπερκινητικών παιδιών, που η συμπεριφορά τους   είναι εξαιρετικά ενοχλητική ή και επικίνδυνη, συστήνεται φαρμακευτική αγωγή .
Η ειδική παιδαγωγική βοήθεια και η θεραπεία συμπεριφοράς είναι αναγκαίες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αφενός η ψυχολογική επιβάρυνση του παιδιού, στο γνωστικό τομέα, στοχεύοντας έτσι στην καλή σχολική προσαρμογή του. Κάθε περίπτωση απαιτεί διαφορετικό τρόπο θεραπείας και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η ηλικία του παιδιού, το φύλο του,  οι ατομικές ανάγκες του, η ιδιοσυγκρασία του, οι εμπειρίες του, η συγκεκριμένη μορφή που παίρνει το πρόβλημά του, το οικογενειακό περιβάλλον από το οποίο προέρχεται , το επίπεδο των δυσκολιών του κ.λπ.

Η στάση των γονιών
Οι γονείς ίσως χρειαστούν να  εκπαιδευτούν από τον ειδικό, ώστε να  μάθουν να αντιμετωπίζουν  σωστά το παιδί. Οι γονείς πρέπει:

- Να έχουν προσδοκίες ανάλογες με τις δυνατότητες του παιδιού.
- Να έχουν υπόψη τους ότι το παιδί χρειάζεται ενθάρρυνση, έπαινο και αποδοχή από αυτούς.
- Να γνωρίζουν ότι η αντίδραση του παιδιού είναι ανεξάρτητη από τη θέλησή του.
- Να έχουν κατά νου ότι το παιδί ξεχνά πολύ γρήγορα τις οδηγίες ή τις απαγορεύσεις τους .
- Σε περιπτώσεις έντασης  να προσπαθούν να του στρέψουν αλλού την προσοχή, για να αποφεύγονται οι αντιπαραθέσεις, που δεν οδηγούν πουθενά.
- Να λαμβάνουν υπόψη  ότι η μελέτη των μαθημάτων γίνεται πιο εύκολη, όταν απομακρύνουν οτιδήποτε αποσπά την προσοχή του.
- Να γνωρίζουν ότι είναι προτιμότερο το παιδί να ακολουθεί ένα    αυστηρά καθορισμένο πρόγραμμα.
- Να έχουν υπόψη τους ότι τα υπερκινητικά παιδιά θέλουν περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν μια εργασία.
- Να θυμούνται ότι, επειδή τα υπερκινητικά παιδιά έχουν ανάγκη να εκτονώσουν την ενεργητικότητά τους, είναι καλό να ασχολούνται με την κολύμβηση, το στίβο ή άλλα αθλήματα.